This post is also available in: English (อังกฤษ) 简体中文 (จีนประยุกต์) 한국어 (เกาหลี)

PrEP คือการใช้ยาต้านรีโทรไวรัสสำหรับผู้ที่มีผลเชื้อ HIV เป็นลบ โดยสามารถลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HIV จากการสัมผัสลงได้อย่างมาก PEP ต่างจาก PrEP เพราะ PrEP เป็นยาที่ต้องรับประทานก่อนการสัมผัสเชื้อ HIV ที่อาจจะเกิดขึ้น และมักจะต้องรับประทานทุกวันเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง PrEP สามารถป้องกันการติดเชื้อ HIV ได้อย่างมีประสิทธิผลเป็นอย่างมาก เมื่อรับประทานยาอย่างถูกต้อง 

แนะนำให้รับประทานยา PrEP ทุกวัน เพราะเป็นวิธีป้องกันการติดเชื้อ HIV ที่ได้ผล และเหมาะสำหรับทุกคนที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV ซึ่งรวมถึงกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) คนข้ามเพศ คนที่คบกับคนต่างเพศ และคนที่ฉีดสารเสพติดเข้าเส้นเลือดที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV

ก่อนหน้านี้ ผู้ป่วยที่สนใจจะขอรับ PrEP ต้องพิสูจน์ว่าตนมีความเสี่ยงติดเชื้อ HIV ในระดับสูงถึงปานกลาง ในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา จึงจะถือว่าเข้าข่ายที่จะรับยา PrEP ได้แนวทางเกี่ยวกับ PrEP ของ ASHM ประจำปี 2019ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูล ที่ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการดูแลสุขภาพใช้เป็นเกณฑ์การประเมินความเหมาะสมของผู้ป่วยในการรับยา PrEP เลิกกำหนดให้ผู้ป่วยต้องพิสูจน์ว่าตนเองเสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV ในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา หรือมีความเสี่ยงติดเชื้อสูงถึงปานกลาง จึงจะสามารถรับยา PrEP ได้

แนวทางเกี่ยวกับ PrEP ของ ASHM แนะนำให้จ่ายยา PrEP แก่ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV ในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา หรือเมื่อคาดการณ์ว่าผู้ป่วยอาจจะเสี่ยงติดเชื้อในอีก 3 เดือนข้างหน้า มีการแนะนำให้ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการดูแลสุขภาพคำนึงถึงสุขภาพและพฤติกรรมทางเพศ ตลอดจนพฤติกรรมการใช้ยาเสพติดของผู้ป่วย เมื่อประเมินความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV ของผู้ป่วยด้วย นอกจากนี้ ยังสามารถคำนึงถึงปัจจัยอื่นๆ เมื่อประเมินความเหมาะสมในการจ่าย PrEP ให้ผู้ป่วยได้ด้วย เช่น การใช้ PrEP เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต เนื่องจากยาสามารถช่วยลดความวิตกกังวลเรื่องการติดเชื้อ HIV ได้  แม้แนวทางจะนำเสนอข้อมูลตัวอย่างพฤติกรรมเพื่อให้แพทย์ที่ดูแลสุขภาพใช้ประกอบการประเมินความเหมาะสมของผู้ป่วยในการได้รับยา PrEP แต่แนวทางดังกล่าวยังตั้งอยู่บนหลักการที่ว่าผู้ป่วยไม่ควรถูกปฏิเสธการเข้าถึงยา PrEP เมื่อพวกเขาต้องการ

แม้ว่ายา PrEP จะได้รับการแนะนำว่าเป็นวิธีป้องกันการติดเชื้อ HIV ที่ได้ผลสำหรับหญิงข้ามเพศ แต่ก็มีงานวิจัยที่ค่อนข้างจำกัด ที่ยืนยันว่าการใช้ฮอร์โมนบำบัดเพื่อการข้ามเพศอาจทำให้ประสิทธิผลของยา PrEP ในหญิงข้ามเพศลง ด้วยเหตุนี้ จึงต้องเน้นย้ำว่าหญิงข้ามเพศที่มีการบำบัดเพื่อการข้ามเพศ ควรรับประทานยา PrEP ตามแผนทุกวันอย่างเคร่งครัด เพื่อให้ยา PrEP ยังคงประสิทธิผลในการป้องกันการติดเชื้อ HIV ไว้ได้

การเข้าถึงยา PrEP

บุคคลต้องมีใบสั่งยาจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านการดูแลสุขภาพก่อน จึงจะขอรับยา PrEP ได้ แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป (GP) และพยาบาลที่มีใบอนุญาตทุกคน สามารถสั่งจ่ายยา PrEP ได้ ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการดูแลสุขภาพของคุณอาจซักประวัติสุขภาพ การมีเพศสัมพันธ์ และการใช้ยาจากคุณ เพื่อประเมินว่าคุณเข้าข่ายที่จะต้องใช้ยา PrEP หรือไม่ นอกจากนี้ ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการดูแลสุขภาพอาจขอให้คุณตรวจสุขภาพทางเพศก่อน จึงจะอนุญาตให้เริ่มรับประทานยา PrEP ได้ และอาจขอให้คุณตรวจเชื้อ HIV ทุกๆ 3 เดือนหลังจากที่เริ่มรับประทานยา PrEP ไปแล้ว

ในปัจจุบัน สามารถซื้อยา PrEP ได้ 3 วิธีดังนี้

• ถ้าคุณมีบัตร Medicare คุณสามารถซื้อ PrEP ได้ในราคาประหยัดตามโครงการ Pharmaceutical Benefits Scheme (PBS) ที่ร้านขายยาในออสเตรเลียทุกแห่ง อย่างไรก็ตาม คุณยังคงต้องออกค่าใช้จ่ายบางส่วน
• หากคุณไม่มีบัตร Medicare คุณสามารถดำเนินการดังนี้:

• ขอใบสั่งยา PrEP แบรนด์ราคาประหยัดที่ไม่ได้ร่วมโครงการ PBS และขอรับยาที่ร้านขายยาในชุมชน ทางเลือกนี้อาจเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ไม่มีบัตร Medicare และไม่ต้องการนำเข้ายาเอง
• ซื้อยา PrEP ชนิดทั่วไปผ่านช่องทางออนไลน์จากผู้จำหน่ายที่เชื่อถือได้ในต่างประเทศผ่านโครงการ Therapeutic Goods Administration’s Personal Importation Scheme อย่างไรก็ตาม คุณยังคงต้องขอใบสั่งยาจากแพทย์ ทางเลือกนี้อาจทำให้ได้ยา PrEP ในราคาที่ประหยัดกว่าการไปซื้อยา PrEP จากร้านขายยาในชุมชน เว็บไซต์ PrEP Access Now มีข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการนำเข้าสิ่งของส่วนบุคคล

PrEP ต่างจากถุงยางอนามัยตรงที่ว่าไม่ได้ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือการตั้งครรภ์อื่นๆ ดังนั้น การรับประทาน PrEP จึงอาจเหมาะสำหรับงานบริการน้อยกว่า หากคุณรับประทานยา PrEP อยู่ คุณควรปรึกษาแพทย์เพื่อนัดตรวจหาเชื้อ HIV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่สอดคล้องตามความต้องการของคุณอย่างเป็นประจำ อย่างไรก็ตาม หากคุณคิดหรือทราบว่าได้รับสัมผัสโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เราก็ขอแนะนำให้คุณตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ภายใน 7 วัน

หากคุณต้องการทราบข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ PrEP ตลอดจนวิธีที่ดีที่สุดในการขอรับยา PrEP โปรดติดต่อองค์กรเพื่อคนทำงานบริการใกล้บ้าน

นอกจากนี้ ให้ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมที่หน้า HIV และเอดส์ 

ยา PrEP เมื่อต้องการ

คุณสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการรับประทานยา PrEP ไปเป็นการรับประทานเฉพาะเมื่อจำเป็นได้ โดยปกติแล้ว การรับประทานยา PrEP มักจะเป็นไปตามลักษณะกิจกรรมการมีเพศสัมพันธ์ของคุณ (การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก หรือช่องคลอด/ช่องด้านหน้า) ความถี่ในการมีเพศสัมพันธ์ และการรู้ล่วงหน้าว่าจะมีเพศสัมพันธ์เมื่อใด โดยหัวข้อนี้ จะเน้นในเรื่อง ‘ยา PrEP เมื่อต้องการ’

ยา PrEP เมื่อต้องการหมายถึงการรับประทานยา PrEP ก่อนวางแผนที่จะมีเพศสัมพันธ์ แทนการรับประทานยาเป็นประจำทุกวัน วิธีการนี้เหมาะสำหรับผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ไม่ต่อเนื่อง และสามารถวางแผนเวลาที่จะมีเพศสัมพันธ์ และลักษณะกิจกรรมการมีเพศสัมพันธ์ได้

วิธีนี้เหมาะสำหรับชายแท้ที่จะมีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายเท่านั้น ปัจจุบันยังไม่แนะนำให้ใช้ยา PrEP เมื่อต้องการในกลุ่มอื่น

ไม่แนะนำให้ใช้ยา PrEP เมื่อต้องการกับหญิงข้ามเพศและหญิงแท้ (รวมถึงกรณีที่มีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก) และผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอดหรือทางทวารหนักกับผู้หญิง เนื่องจากยังไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะยืนยันว่าการรับประทาน PrEP เพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวได้ผล สำหรับหญิงแท้ที่รับประทานยา PrEP จะต้องปฏิบัติตามแผนการใช้ยาอย่างเคร่งครัดและต่อเนื่องกว่าบุคคลกลุ่มอื่น เพื่อให้เนื้อเยื่อช่องคลอดได้รับยาที่เพียงพอต่อการป้องกันการติดเชื้อ HIV อย่างมีประสิทธิผล นอกจากนี้ ขอแนะนำให้ผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีรับประทานยา PrEP ทุกวันเพื่อป้องกันภาวะเชื้อกำเริบเฉียบพลันและเพื่อลดความเสี่ยงที่เชื้อไวรัสตับอักเสบบีจะดื้อยา ด้วยเหตุนี้ จึงแนะนำให้หญิงข้ามเพศ หญิงแท้ และผู้ชายที่มีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอดหรือทางทวารหนักกับผู้หญิงและผู้ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีรับประทานยา PrEP เป็นประจำทุกวัน สำหรับผู้ที่มักจะมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้วางแผนไว้ล่วงหน้าและไม่ได้ใช้การป้องกันการติดเชื้อ HIV ในรูปแบบอื่น ขอแนะนำให้รับประทานยา PrEP ทุกวัน

อย่างไรก็ตาม มีการกล่าวว่าสามารถนำหลักฐานเดียวกันนี้ที่ใช้เพื่อทำความเข้าใจถึงประสิทธิผลของยา PrEP เมื่อต้องการสำหรับกลุ่ม MSM เพื่อทำความเข้าใจกับประสิทธิผลของวิธีนี้กับชายข้ามเพศ ที่มีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักกับชายแท้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น ซึ่งข้อมูลดังกล่าวบ่งชี้ว่ายา PrEP เมื่อต้องการอาจเพียงพอต่อการป้องกันชายข้ามเพศที่มีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักกับชายแท้เพียงอย่างเดียว อย่างไรก็ตาม เนื่องจากยังไม่มีงานวิจัย ที่ทดสอบประสิทธิผลของยา PrEP เมื่อต้องการในประชากรกลุ่มนี้โดยเฉพาะ แนวทางเกี่ยวกับ PrEP ของออสเตรเลียจึงเพียงแต่แนะนำว่าให้ใช้ยา PrEP เมื่อต้องการกับชายแท้ที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ชายไว้อย่างชัดแจ้งเท่านั้น ผู้ชายข้ามเพศที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV สามารถขอรับ PrEP ได้ทุกวัน

โดยทั่วไปแล้ว แนะนำผู้ใช้ยา PrEP เมื่อต้องการ ปฏิบัติดังนี้

• รับประทานยา PrEP ครั้งละ 2 เม็ด 2-24 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์
• 24 ชั่วโมงหลังจากที่รับประทาน 2 เม็ดแรกดังกล่าว ให้รับประทานเพียงวันละ 1 เม็ด จนกว่าจะครบ 48 ชั่วโมงโดยนับหลังจากที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งสุดท้าย
• หากคุณวางแผนที่จะมีเพศสัมพันธ์อีกครั้งภายใน 7 วันนับจากครั้งสุดท้ายที่คุณรับประทานยา PrEP ให้รับประทานยา PrEP เพียง 1 เม็ด 24 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์
• เมื่อจะกลับมามีเพศสัมพันธ์อีกครั้ง 7 วันหลังจากการรับประทาน PrEP ครั้งสุดท้าย ให้รับประทาน PrEP 2 เม็ด 24 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์ ตามด้วยรับประทาน PrEP วันละ 1 เม็ด จนกว่าจะครบ 48 ชั่วโมงโดยนับหลังจากที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งสุดท้าย

หากคุณวางแผนที่จะใช้ยา PrEP เมื่อต้องการ แนะนำให้ปรึกษากับแพทย์ที่เชี่ยวชาญด้านเชื้อ HIV ก่อนเพื่อหารือว่าวิธีการนี้เหมาะกับคุณหรือไม่