This post is also available in:
English (อังกฤษ)
简体中文 (จีนประยุกต์)
한국어 (เกาหลี)
การป้องกันโรคก่อนสัมผัส (PrEP) คือการรับประทานยาต้านเชื้อเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอของผู้ที่ไม่มีเชื้อเอชไอวี เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี โดยปกติ PrEP จะรับประทานทุกวันในรูปของยาเม็ดรับประทาน แต่บางคนก็รับประทานแค่ช่วงเวลาสั้น ๆ หรือเฉพาะบางโอกาสเท่านั้น
PrEP ต่างจากPEP ตรงที่รับประทานก่อนที่จะสัมผัสเชื้อเอชไอวี PrEP สามารถป้องกันการแพร่เชื้อเอชไอวีได้ดีเมื่อรับประทานอย่างถูกต้อง
PrEP ไม่ได้ช่วยป้องกัน STI/BBV และไม่ควรใช้ทดแทนมาตรการการมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย
ใครควรรับประทานยา PrEP บ้าง
PrEP มีไว้สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงติดเชื้อเอชไอวี
แนะนำให้ใช้ยา PrEP สำหรับ
- ผู้ชาย (ซิสและทรานส์) รวมถึงผู้หญิงข้ามเพศที่มีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักกับผู้ชายและไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง
- ผู้ที่เคยเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์มาก่อน เช่น หนองในแท้และ/หรือหนองในเทียมบริเวณทวารหนักหรือไส้ตรง
- ผู้ที่ใช้เข็มฉีดยา
- คนทำงานบริการที่ให้บริการที่มีความเสี่ยง ต่อการแพร่เชื้อเอชไอวีสูง
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกันกับผู้ที่เสพยาเสพติด
- มีคู่นอนที่มีเชื้อเอชไอวี แต่ปริมาณเชื้อไวรัสในเลือดยังไม่อยุ่ในระดับที่ตรวจไม่เจอเชื้อ และคุณก็ไม่ได้สวมถุงยางอนามัยทุกครั้ง
- คู่ครองของผู้ที่มีเชื้อเอชไอวีที่พยายามมีบุตร
แนวทางในการจ่ายยา PrEP กำหนดจาก Australasian Society for HIV, Viral Hepatitis and Sexual Health Medicine (ASHM) ซึ่งมีไว้ให้ผู้ประกอบวิชาชีพทางการแพทย์ปฏิบัติตาม หากคุณต้องการศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับแนวทางเกี่ยวกับ PrEP ของ ASHMสามารถดูได้ที่นี่ คุณยังจำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ว่าควรรับประทานยา PrEP หรือไม่
ยา PrEP มีประสิทธิภาพมากเพียงใด
หากคุณรับประทานยา PrEP อย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อเอชไอวีได้ถึง 99% โดยคุณจำเป็นต้องเริ่มรับประทานยาก่อนมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีหรืออาจจะมีเชื้อเอชไอวี
หากคุณมีเชื้อเอชไอวีอยู่แล้ว การรับประทานยา PrEP จะไม่ช่วยลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อให้แก่ผู้อื่น ผ่านทางเพศสัมพันธ์หรือเลือด การเข้ารับการรักษาและการสวมถุงยางอนามัยจะช่วยลดความเสี่ยงได้
คุณอาจจะเคยได้ยินวลีที่ว่า ‘ไม่เจอเท่ากับไม่แพร่’ หรือ ‘U=U’ หมายถึงความจริงที่ว่าผู้ที่มีเชื้อเอชไอวีที่รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส (ART) โดยรับประทานยาทุกวันตามแพทย์สั่งและผู้ที่รักษาปริมาณเชื้อไวรัสในเลือดให้คงที่อยู่ในระดับที่ตรวจไม่เจอเชื้อ (หมายถึงผลตรวจเลือดไม่ปรากฏว่ามีเชื้อ) ไม่สามารถแพร่เชื้อไวรัสจากการมีเพศสัมพันธ์ไปยังผู้ที่ไม่มีเชื้อเอชไอวี
การรับประทานยา PrEP มีผลข้างเคียงหรือไม่
ผลข้างเคียงเกิดขึ้นได้น้อย แต่บางคนก็อาจจะมีอาการคลื่นไส้ ท้องเสียหรือปวดศีรษะ ผู้ที่มีความดันโลหิตสูงหรือเป็นโรคเบาหวานอาจเสี่ยงที่จะมีปัญหาที่ไตและตับมากขึ้น ดังนั้น แพทย์จึงควรตรวจตับและไตเป็นประจำ
ประเภทของยา PrEP
ข้อมูลนี้เป็นการอธิบายวิธีรับประทานยา PrEP คร่าว ๆ ไม่ถือเป็นคำแนะนำทางการแพทย์ และเราแนะนำให้คุณปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับยา PrEP ที่เหมาะกับคุณมากที่สุด
การรับประทานยา PrEP ทุกวัน
การรับประทานยา PrEP ทุกวันประกอบด้วยการรับประทานยา 1 เม็ดทุกวันเพื่อป้องกันการติดเชื้อไปตลอด หากคุณต้องการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีโดยไม่จำเป็นต้องทราบว่าคุณจะมีเพศสัมพันธ์ครั้งถัดไปเมื่อใด คุณมีเพศสัมพันธ์อยู่เนื่อง ๆ หรือคุณสะดวกรับประทานยาเป็นประจำ การรับประทานยา PrEP ทุกวันก็อาจจะตอบโจทย์คุณ
ยา PrEP ตามความต้องการ
ยา PrEP ตามความต้องการ (บางครั้งเรียกว่า ‘การรับประทาน PrEP แบบ 2+1+1’) หมายถึงการรับประทานยา PrEP ก่อนวางแผนมีเพศสัมพันธ์ แทนที่จะรับประทานยาเป็นประจำทุกวัน การรับประทานยา PrEP ตามที่ต้องการมักจะช่วยป้องกันในระยะสั้นและมัก จะรับประทานในช่วงเย็นหรือวันสุดสัปดาห์แทนที่จะเป็นทุกวัน
การรับประทานยา PrEP ตามต้องการจะตอบโจทย์สำหรับคนที่ไม่ได้มีเพศสัมพันธ์เป็นประจำหรือสามารถวางแผนหรือเลื่อนการมีเพศสัมพันธ์ออกไปได้ (อย่างน้อย 2 ชั่วโมง) การรับประทานยา PrEP ตามความต้องการเป็นตัวเลือกที่ดี หากจำนวนเพศสัมพันธ์แบบสุ่มเสี่ยงที่คุณมีไม่ได้สมกับที่จะต้องรับประทานยาทุกวัน หรือคุณกังวลเกี่ยวกับผลข้างเคียง
ปัจจุบัน PrEP ตามความต้องการแนะนำให้ใช้กับชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายเท่านั้นเนื่องจากยังไม่มีงานวิจัยอย่างเพียงพอเกี่ยวกับประสิทธิภาพของยาต่อผู้ใช้กลุ่มอื่น ๆ
หากคุณวางแผนที่จะรับประทานยา PrEP ตามความต้องการ แนะนำให้ปรึกษากับแพทย์ที่เชี่ยวชาญด้านเอชไอวีก่อนเพื่อหารือว่าวิธีนี้เหมาะกับคุณหรือไม่
การรับประทานยา PrEP เป็นช่วง
หากคุณไม่ต้องการหรือไม่จำเป็นต้องรับประทานยา PrEP ในระยะยาว การรับประทานยา PrEP เป็นช่วงอาจจะเป็นทางเลือกที่ดี การรับประทานยา PrEP เป็นช่วงคือการรับประทานยาวันละหนึ่งเม็ดตลอดช่วงเวลาที่คุณต้องการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี โดยคุณสามารถรับประทานยาได้นานเท่าที่ต้องการและเหมาะกับช่วงเวลาสั้น ๆ ที่คุณคิดว่าอาจจะมีเพศสัมพันธ์บ่อย
ยา PrEP ชนิดฉีดที่ออกฤทธิ์ได้นาน
ยา PrEP ชนิดฉีดที่ออกฤทธิ์ได้นานเป็นยาป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีชนิดฉีด (แทนที่จะเป็นเม็ด) และออกฤทธิ์ได้นานกว่ายาเม็ด ผู้ที่รับยา PrEP ประเภทนี้จะพบแพทย์เพื่อฉีดยาทุก ๆ สองเดือน แทนที่จะรับประทานยาทุกวัน
ในเดือนสิงหาคม 2022 ทาง Therapeutic Goods Administration แห่งออสเตรเลียได้อนุมัติยาที่ชื่อว่า Cabotegravir ให้เป็นยา PrEP ชนิดฉีดที่ออกฤทธิ์ได้นาน อย่างไรก็ตาม ต้องใช้เวลาอีกระยะก่อนที่ยาตัวนี้จะเปิดสู่สาธารณะ เราจะรายงานความคืบหน้าให้คุณทราบ
การขอรับยา PrEP
คุณต้องมีใบสั่งยาจากบุคลากรทางการแพทย์ก่อน จึงจะขอรับยา PrEP ได้ แพทย์ทั่วไป (GP) และพยาบาลที่มีใบอนุญาตทุกคน สามารถสั่งจ่ายยา PrEP ได้ บุคลากรทางการแพทย์อาจซักประวัติสุขภาพ การมีเพศสัมพันธ์ และการใช้ยาจากคุณ เพื่อประเมินว่ายา PrEP เหมาะกับคุณหรือไม่
บุคลากรทางการแพทย์จะขอให้คุณตรวจสุขภาพทางเพศก่อนเริ่มรับประทานยา PrEP และอาจขอให้คุณตรวจเอชไอวีและ STI ทุก ๆ 3 เดือนหลังจากที่เริ่มรับประทานยา PrEP
ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับรูปแบบยา PrEP ที่เหมาะกับคุณที่สุด
มีสามวิธีในการเข้าถึงการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีก่อนสัมผัสเชื้อ (PrEP) ในออสเตรเลีย:
1. ผ่านระบบการรักษาพยาบาลของออสเตรเลีย
สำหรับผู้มีถิ่นที่อยู่อาศัยในออสเตรเลียที่มีบัตร Medicare สามารถขอรับยา PrEP ได้ผ่านโครงการสิทธิประโยชน์ทางยาและเวชภัณฑ์ (PBS) ในราคาประหยัด แพทย์ทุกคนสามารถเขียนใบสั่งยา PrEP และสามารถนำไปหาซื้อได้จากร้านขายยาทุกแห่ง สำหรับคนส่วนใหญ่ ยา PrEP สำหรับ 3 เดือนจะมีราคาอยู่ที่ 127.50 ดอลลาร์ (42.50 ดอลลาร์ต่อเดือน) คุณอาจจะจ่ายน้อยกว่านี้ หากคุณมีบัตรสิทธิ์ลดหย่อน (concession card) (6.40 ดอลลาร์ต่อเดือน) หรือเป็นชนพื้นเมืองอะบอริจินหรือชาวเกาะช่องแคบทอร์เรส
2. ใบสั่งยาโดยเป็นยาจากผู้ผลิตยาของออสเตรเลีย
แพทย์ทุกคนสามารถเขียนใบสั่งยา PrEP และผู้ป่วยสามารถขอรับยาได้ที่ร้านขายยา ค่าใช้จ่ายของยาจะสูงกว่ายาที่ได้รับการลดหย่อนจาก PBS วิธีนี้มักจะใช้กับผู้ที่ไม่มีสิทธิ์ในสวัสดิการ Medicare และไม่สบายใจที่จะใช้โครงการนำเข้าส่วนบุคคล (Personal Importation Scheme) ตามรายละเอียดด้านล่าง
3. ผ่านโครงการนำเข้าส่วนตัวหรือซื้อหาเอง
หากคุณไม่มีสิทธิ์รับยา PrEP ผ่านสวัสดิการ Medicare หรือรู้สึกว่าค่ายา PrEP ในพื้นที่แพงเกินไป อีกวิธีหนึ่งก็คือการซื้อยาแบรนด์ทั่ว ๆ ไปแบบออนไลน์จากซัพพลายเออร์ต่างประเทศที่น่าเชื่อถือตามโครงการนำเข้าส่วนบุคคลของคณะกรรมาธิการควบคุมดูแลผลิตภัณฑ์ด้านสุขภาพของออสเตรเลีย (Therapeutic Goods Administration) ต้องมีใบสั่งยาจากแพทย์ก่อนสั่งซื้อยาออนไลน์
เว็บไซต์ PrEP Access Nowมีข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการนำเข้ายาด้วยตนเอง
หากคุณพิจารณาที่จะรับประทานยา PrEP คุณควรปรึกษาแพทย์ที่มีประสบการณ์เกี่ยวกับเอชไอวีหรือสุขภาพทางเพศเพื่อช่วยตัดสินใจว่า PrEP เหมาะกับคุณหรือไม่
หากคุณกำลังพิจารณาใช้ยา PrEP คุณควรปรึกษาแพทย์ที่มีประสบการณ์เกี่ยวกับเอชไอวีหรือสุขภาพทางเพศเพื่อช่วยตัดสินใจว่า PrEP เหมาะกับคุณหรือไม่ นอกจากนี้ คุณยังสามารถติดต่อองค์กรเพื่อนคนทำงานบริการในพื้นที่เพื่อขอข้อมูลเพิ่มเติม